สงกรานต์ = เทศกาลจัดบ้าน

ถ้าพูดถึงสงกรานต์ หลายคนย่อมนึกถึงการละเล่น สาดน้ำ หรือการรดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ แต่จริงๆ แล้วเรามีธรรมเนียมปฏิบัติที่สำคัญอย่างหนึ่ง คือการทำความสะอาดบ้านเรือน ก่อนจะถึงวันสงกรานต์ (หรือวันปีใหม่ของไทย) ซึ่งป็นธรรมเนียมที่แต่ละภูมิภาคปฏิบัติคล้ายๆ กัน (ธรรมเนียมเหล่านี้ เหมือนกันทั่วโลก อย่างกรณีการจัดบ้านในช่วงปีใหม่ หรือเทศกาลตรุษจีน)

ทำไม? เทศกาลสงกรานต์ถึงเหมาะต่อการจัดระเบียบบ้าน มากกว่าที่เราจะออกไปวิ่งเล่นสาดน้ำกันข้างนอกอย่างเดียวนั้น เรามีเหตุผลมาอธิบายกันค่ะ

1.การทำความสะอาด เป็นการชำระจิตใจและร่างกาย

สงกรานต์ล้านนา หรือ "ประเพณีปี๋ใหม่เมือง" ถือว่าวันที่ 13 เมษายน เป็น "วันสังขารล่อง" ซึ่งเป็นวันสิ้นสุดปีเก่า ทุกบ้านจะทำความสะอาดปัดกวาดบ้านเรือนให้เรียบร้อย เก็บเสื้อผ้า ที่นอน ไปทำความสะอาด ส่วนอุปกรณ์ที่ซักไม่ได้ก็นำออกไปผึ่งแดด เสร็จแล้วก็ชำระร่างกายสระผม (ดำหัว) ให้สะอาด เพื่อขับไล่เสนียดจัญไร หรืออย่างประเพณีก่อกองทราย นอกจากแฝงกุศโลบายว่าขนทรายเข้าวัดเพื่อเป็นการทำบุญแล้ว ยังสอนแง่คิดในการปล่อยวาง ส่งต่อสิ่งของที่อยู่รอบตัวเอง แต่สามารถสร้างประโยชน์แก่ผู้อื่น ได้อย่างง่ายๆ อีกด้วย

2. การสรงน้ำพระ ได้ทั้งบุญ ได้ทั้งจัดระเบียบ

ธรรมเนียมปฏิบัติ ของแต่ละบ้านคือการสรงน้ำพระพุทธรูป นี่เป็นโอกาสดีในการจัดระเบียบหิ้งพระและโต๊ะหมู่บูชาด้วย เพราะต้องทำความสะอาด เก็บกวาดธูปเทียน ที่สกปรกแล้ว ยังสามารถ มาจัดเรียงพระพุทธรูปให้วางเป็นระเบียบเรียบร้อย หรือบางบ้านจัดเก็บพระเครื่องไปพร้อมกันด้วยเลยก็ได้

3.มีเวลาหลายวัน

เทศกาลสงกรานต์เหมาะต่อการจัดบ้านที่สุด เพราะเป็นวันหยุดยาวติดต่อกันอย่างน้อย 5 วัน ถ้าเราใช้วันแรกของช่วงเทศกาลในการจัดระเบียบบ้านแล้ว เรายังมีวันพักผ่อน อีกหลายวันเลยนะ และกรณีที่ต้องรื้อหา ขัน ถัง ที่ซ่อนเก็บเอาไว้ ควรนำมาใช้ทำความสะอาดส่วนต่างๆ ของบ้านไปพร้อมกันเลย

4.ช่วยสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัว

การจัดระเบียบบ้านในช่วงสงกรานต์ ช่วยสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัว เพราะเป็นเทศกาลที่ทุกคนจะมาอยู่กันอย่างพร้อมพร้อมตา ถ้าเราเลือกจัดตู้เสื้อผ้า ตู้หนังสือ หรือตู้เก็บของ เชื่อได้เลยว่าจะมีสมาชิกในบ้านพร้อมจะมาเป็นลูกมืออยู่หลายคน ลองหากิจกรรม (แบบไม่เปียก) ช่วยกันทำที่บ้าน รับรองว่าจะมีเรื่องคุยสนุกๆ ในช่วงวันหยุดยาวนี้ด้วย

5.ทำความสะอาดเสร็จแล้ว สาดน้ำกันได้เต็มที่

อากาศก็ร้อน น้ำก็ต้องประหยัด แต่สำหรับเด็กๆ และวัยรุ่น ทุกคนก็คงอยากเล่นน้ำ มากกว่ามานั่งจัดบ้าน แต่ถ้าเราชวนสมาชิกทุกคนมาช่วยกันจัดระเบียบข้าวของแล้ว ต้องมีตัวเลอะเทอะเปื้อนฝุ่นบ้าง พอเสร็จจากงาน เราชวนทุกคนมาสาดน้ำกัน ได้ทำความสะอาดบ้านแล้ว ยังได้ทำความสะอาดเนื้อตัว และความสนุกสนานอีกด้วยนะ